GAUDEAMUS IGITUR, STUDENTELEWE BEGIN!
Liedjieboer Piet Henning (regs agter met kleurbaadjie) was ook aktief in koshuisrugby. Die foto dateer uit 1961.
In 2022 Jannie of Sannie in die klaskamer; vanjaar meneer of mejuffrou in die lesingsaal. Vir derduisende jong mense – iemand praat van 250 000 – begin ‘n splinternuwe in hierdie dae. Gaudeamus igitur – hul studentelewe breek aan.
Studentelewe kan van kampus tot kampus hemelsbreed verskil. Koshuislewe en woonstellewe is ook nie eenders nie. Trouens, tradisies en praktyke in selfs buurkoshuise is eiesoortig. Hoe ook al, jou studentelewe kom net een keer in ‘n leeftyd. Dit bring weergalose ervarings (o, al die ondeundhede) en skep herinneringe wat jy tot jou oudag vertroetel.
Vriendskappe byvoorbeeld – en romanses. Die woorde “studentemaat” en “studentekêrel“ of “studentenooi” (“aster” in my tyd) bevat magiese kwaliteite. Die durendheid van studentevriendskappe beskou ek as een van die beste onverdiende vreugdes wat in my 82 jaar oor my pad gekom het. Studenteromanses was in my eie geval kortstondig. Maar vir derduisende vorder dit van die kampus tot in die kieriefase.
Aan die begin van die nuwe akademiese jaar 2023 deel hierdie oudste lewende voorsitter van Tukkies se Kollegetehuis (nou College) met sy versamelde binnekennis van vyf jaar se verbruik van blouerige koshuiskoffie graag enkele onthou-dinge en -stories met die nuwe generasie – in die hoop dat hul studentelewe in hul partikuliere omgewings, hoewel waarskynlik baie anders, nie minder onvergeetlik sal verloop nie.
Hopelik sal hulle byvoorbeeld ewe gereeld en hartlik sing. Raai, die woorde van allerlei lawwe liedjies kom ná 60 jaar nog spontaan by my op. Dit is so
onverganklik as die Vrystaatse volkslied s’n.
As ons Kollegemanne van ouds saamkom in die wildtuin of waar ook al – ons is gek na reünies – is dit nie lank nie of ons lig ‘n glasie en hef die koshuislied uit volle bors aan sodat selfs die seekoeie hul trombone ‘n wyle bêre en die kikvorse ophou kik: Aan het oever van het Schelftzee / tussen Delft en Rotterdam / Zat een verie luid te wenen / met een Matie vuur en vlam /Zag het verie aan het Matie/ Ziet je daarde Kollegeman? / Ben de moord’naar van je vader/ Neuk hem op so goed jij kan/ “Ag verdomme,” zeg de jonge / heeft de donder dat gedaan / Wag maar tot ik even groot ben / Zal hem op zijn donder slaan!
Dink ek aan liedjies, dink ek aan wyle Piet Henning van Louis Trichardt (voorheen Makhado) wat in 1958 met ‘n besonderse liedjieskat van St. John’s College in Johannesburg af by Kollege opgedaag het. Piet se “songs” was in die algemeen slimmer, ouliker, oorspronkliker, verfynder en … gewaagder … as Brasso maak jou stêre blink en so aan voort wat ons ander op skool gesing het.
Een van die liedjies het herinner aan Horatio Nelson se stoflike(?) oorskot wat in ‘n vaatjie gevul met brandewyn op ‘n lang skeepsreis bewaar is: And when I die, and when I die, don’t bury me at all, don’t bury me at all, just pickle my bones, just pickle my bones, in alcohol, in alcohol. Sy repertorium het ook gesofistikeerde liedjies soos hierdie ingesluit: Four and twenty virgins came down from Inverness, and when the ball was over, there were four and twenty less of Mrs McGinty, she was there; she kept us all in fits, by jumping off the mantlepiece and bouncing off her t**s.
Nog ‘n lied met ‘n sterk vroulike dimensie handel oor die meisies van Rodean High, St. John’s se buurskool in Houghton, Johannesburg: We are the girls from Rodean High, we take pride in our virginity, we take precautions by having abortions, we are the girls from Rodean High.
Ons het ook graag gesing: Way down in Arizona where the doggies shovel coal, a doggie shovels shovels up another doggie’s hole. In ‘n tweede strofe kom gevleueldes ter sprake: Way down in Arizona where the birdies pick up grass, a birdie picks a feather from another birdie’s a**e.
Voëls maak ook hul buiging in die “koor” van die ietwat weemoedige Quarter Master Stores: My eyes are dim, I cannot see, I haven’t brought my specs with me… …And now ladies and gentlemen, we come to the kee-kee bird … the ostrich … the ooh ah bird… Dan word o.m. uitgewei met watter moeite elke soort haar eiers lê.
Laasgenoemde uiter na die verskriklike inspanning van die eierproduksie net “oee-aaa!”
Weet nie wie se kinders of kleinkinders sing Hasie Vaaljan nie. Ons het en het ons verkneukel aan die bekoorlike lirieke: Hasie, Hasie Vaaljan / olifant speel kitaar / slakkie blaas die saksofoon / en skilpad sê net poing-poing …poing-poing. Die tweede versie is ook oulik: Hasie, Hasie Vaaljan / walvis het gelam / snoekie was die nursie / sardientjie was die baba … baba … baba.
Deel gerus met eerstejaars wat julle ken. Later gesels ons verder oor die studentedae. .
