KWêLA OP DIE DUINE

Nov 15, 2024 | Hennie van Deventer se Blog, Vars Blog

Dinge op die duine

OOr Kyknet se 25 jaar gesels Murray la Vita en Marida Swanepoel vandag land en sand in Die Burger.  Geluk, Kyknet, vir ‘n kanaal wat met nul kykers begin het, het julle geroer om vandag so ’n betekenisvolle faset van die Afrikaanse leefwêreld te wees.

Mense kyk nie na Kyknet se programme nie. Hulle praat oor Kyknet.  Hulle loof en kritiseer.  Hulle kla oor herhalings en oor programme waarvan hulle nie hou nie.  Hulle bel mekaar oor en weer of stuur whatsapps oor programme wat hulle meen hul vriende nie durf misloop nie.

Om so ‘n gegons af te gee, is ’n pronkveer in die hoed. ‘n Vlugtige terugblaai deur Facebook-inskrywings en blogs as ek my naam en kyknet in die soekvenster tik, wys dat ek oor 25 jaar al ook ‘n gereelde kyker is; soms krities, soms instemmend, soms met ‘n pluimpie.

Vir sekere knorighede kry ek ‘n agterna-glimlag soos oor Kyknet se uitgelate advertensies in die spitspunt van die Covid-tyd. Ek haal die hele vieserige inskrywing aan: ”Voel jy die genade? Weke lank verduur ek al die Kyknet-advertensie gelate. Maar, goeie genade, is dit nie die toppunt van insensitiwiteit om jou eie beuel so te bly blaas terwyl ons almal bedeesd met geslote deure moet leef nie? Elke taboe van sosiale kontak word in die selfingenome beeldbouery by die venter uitgesmyt. Dit dans, dit wikkel, dit trippel. Dit druk en soen. Dit swaai en laat waai. Hedonisme op sy allerergste. Dalk moet Kyknet ‘n bietjie oor maatskaplike verantwoordelikheid in kritieke tye besin en sy indrukwekkende skeppende vermoëns liewer aanwend om die gemeenskap in ‘n krisistyd soos nooit tevore nie te ondersteun, te bemoedig en tot verantwoordelikheid aan te moedig.”

Programme wat veral by my wrewel uitgelok het – meer as een keer –  is die Boer-soek ‘n vrou-tipe.  Die ou man is maar ongemaklik oor hoopvolle meisies wat hulle so in die openbaar beskikbaar stel vir manlike skrutinering.

OOr Jan Braai het ek my mond uitgespoel oor die oorheersende rol van borge in ‘n stadium – o.m. elke denkbare gasbraaier – en Jan se soms ietwat oorgeesdrigtige bevordering van produkte wat sy naam dra. In ‘n  program uit München het hy aanhoudend gepraat van Munich. Dit het my erg irriteer.

Saam met Susan Booyens en haar span

Oor die sepies Sewende Laan en Suidooster het ek meermale saamgesels,  veral om raad te gee as die vryery in eersgenoemde skeefloop of my by die wellewende Mymoena te skaar oor haar man, Abe, se huweliksontrou destyds. Onthou julle?

Vir Kwêla lof gehad vir lekker onderhoude met o.a. Gary Player en insiggewende programme soos oor FW de Klerk.  Toe Coenie de Villiers klaarmaak, het ek hom gesalueer vir ‘n netjiese skof. Toe Hannes van Wyk ‘n ou skoolmaat toelaat om geld te vra vir haar seun se studies aan ‘n Switserse sjefskool was ek egter verontwaardig. Word dit nou ‘n bedelprogram?

Oor die Nuus het ek al heelwat gekla.  Tim du Plessis moes my ‘n keer daarop wys dat dit E-nuus se nuus is, nie Kyknet s’n nie. Dis maar ‘n grys area.

OOr Riaan Cruywagen se oumens-program, Kruppel-huppel of so iets, nogal geborg deur Avbob (Almal Vrek Behalwe Ons Boere), had ek telkens ‘n goeie woordjie – nie om die hondjie nie, maar die halsbandjie. Natuurlik is ‘n mens se ingesteldheid positief as jy so ‘n gawe kans kry om jou eie belange te bevorder. Mea ook culpa.

Eintlik wil ek vertel van my eerste eie Kyknet-ervaring.  Dit was 24 jaar gelede toe die kanaal nog in sy doeke was, toe nog bekend as Satelliet-TV.  Op 1 Februarie 2001 het Susan Booyens – borrelende mens – en ‘n span van Pieter Cilliersproduksies kom kuier om oor my hondeboek, ‘n Vriend vir altyd (Human & Rousseau, 2000), te gesels.  Het een keer in my lewe werklik soos ‘n ster gevoel en dit was nogal nie onaardig nie. Ons was in ‘n stadium tot op die duine met die TV-kamera op ‘n driepoot.

Die uitsending was net ses dae later, op Woensdag (ja Woensdag) 7 Februarie. Ander deelnemers daardie aand was o.a. prof. Erik Holm, sanger Jannie Moolman en kunstenaar Tertia du Toit.  Hoge geselskap.

Ek het die CD hier as iemand belang stel.  Nogal oulik vir my.  Moet weer vir die kleinkinders opkommander om te kyk.

 

BEEN VOOR PAALTJIE, VINNIGE FANIE

Jun 28, 2021 | Hennie van Deventer se Blog, Vars Blog

In die 90’s is die beeld van Petrus Stephanus (Fanie) de Villiers deur die media so blink gepoets soos die Kookaburras of Dukes waarmee hy sy blitsballe afgestuur en kolwers geterroriseer het.

Veral vir Afrikaanse media was hy ‘n goue seun: die krulkop Afrikaner wat skielik in ‘n “spel vir Engelse” sy stempel met mening afdruk.   Vinnige Fanie is hy gedoop.  In hoeveel hoofopskrifte die naam Vinnige Fanie  in daardie dekade op sportblaaie geskitter het, sou ‘n interessante stukkie navorsing kon wees.

Soos Vinnige Fanie se reputasie as die suinigste blitsbouler  in toetskrieket en as hardnekkige stertkantkolwer deur hom op  die veld uitgekerf is, het  krieketjoernaliste dit in kolomme en kolomme in hul koerante help doen.  Die gesindheid  tussen speler en sportskrywers was hartlik.  Hulle het mekaar se geselskap opgesoek. ‘n Band van wedersyde vertroue was die kenmerk van ‘n konstruktiewe verhouding.

Toe, heel aan die einde van sy skitterloopbaan, skryf die Sunday Times se Colin Bryden, ‘n berig wat nie lekker in Vinnige Fanie se klere gaan sit nie.  HY voel dat hy te na gekom is deur ‘n rasse-insident  op sy brood te smeer waaraan hy onskuldig is. Wat eintlik gebeur het, is dat ‘n toeskouer vir kolwerprins  Jacques Kallis iets lelik toegesnou het.

Daardie berig wat hom so ongelukkig gemaak het, is telkens daarna deur hom opgerakel.  Nou weer in ‘n TV-gesprek met Kwêla se Hannes van Wyk in De Villiers se asemrowende herehuis wat hy uit sy krieketverdienste kon laat bou as ‘n monument vir sy gedenkwaardige loopbaan.

Van Wyk en De Villiers gesels lekker oor laasgenoemde se krieketprestasies.  De Villiers vertel (weer) die storie hoe hy Alan Donald en André Nel uit hul begeerlike hotelkamer in Pakistan probeer verdryf het deur ‘n vis in die lugversorger weg te steek. Die reuk was liederlik.  Die twee het later op die stoep gaan slaap. Maar hul kamer prysgee? Aikona.

Alles gesellig en gemoedelik. Dan buk De Villiers vorentoe . Hy kry ‘n verbete trek op sy gesig.  Afgemete begin hy vertel van Bryden se berig.  Toe sommer ‘n veeghou na alle koerante: Die berig wys presies presies hoe boos hulle kan wees.

Ek het gister na die heruitsending van Kwêla gekyk omdat ek in die ander gesprek met Gysie Pienaar graag ‘n foto wou sien wat aan die begin op die skerm flits.  Dit is van Pienaar as onder-15-kannetjie by die Laerskool Wilgehof in Bloemfontein.  Sy afrigter, netjies ge-pak en ge-das is niemand anders nie as my oorlede swaer, die wellewende Fanie van Wyk.

Nietemin, ek geniet toe ook die De Villiers-gesprek: tot op daardie ongelukkge moment.   Dit steek my dwars in die krop. Kan ‘n mens werklk die hope lof wat jou oor tien jaar beskore was, so goedsmoeds vergeet  en net aan een dwarsklap  bly vasklou asof dit ‘n dekadelange verhouding met die pers identifiseer?

‘n Lewe by koerante het my sinies gemaak  vir mooiweersvriende wat die ene glimlagte en skouerkloppe is waneer  berigte in hul kraam val en tot hul voordeel  is maar vinnig-vinnig hul rug op ou bondgenote keer as die wind ‘n slag teen hulle waai.  Ongelukkig is dit ‘n gewoonte van meer bekendes as Petrus Stephanus (Fanie) de Villiers om koerante so te beoordeel: nie op grond van die positiewe 99.% tot hul voordeel nie maar op grond van die 1% negatiewe tot hul nadeel.  Sulke windskewe reaksies strek die betrokkenes nie tot eer nie en vertel gewoonlik meer van hulle as van die koerante wat onverdiend in die algemeen so met ‘n teerkwas bygekom word.

Iemand kan gerus hierdie stukkie vir Vinnige Fanie stuur.   Ek hoop dat hy so vinnig soos hy veroordeel het, sal besef hoe onredelik en onbillik so ‘n veralgemening was.  ‘n Mens verwag dat hy ewe vinnig verskoning sal aanbied daardie onskuldige krieketskrywers wat saam met hom die loopbaan help bou het wat aan soveel derduisende krieketliefhebbers soveel plesier verskaf het, en waarvan hy die vrugte nou pluk.